Gesprekken met Valkenburgers

Augustus 1985. Door: Jan Portengen

Aad Oosterlee

Begin dit jaar bestond de Verenigingenraad vijf jaar. Er is weinig bekendheid aan gegeven. Zicht op Valkenburg verscheen vijftig keer. Ook dat vermocht nauwelijks aandacht te trekken. Nu is de man, die in 1980 het initiatief nam tot de oprichting van deze raad en gedurende al die tijd het maandblad verzorgde, er mee gestopt. Het leek me goed dat niet stilzwijgend te laten voorbij gaan.
Vroeger was het: Bij Stien de Marel moest je zijn! De kleine Valkenburgertjes wisten destijds (net als nu) precies waar ze

Augustus 1982. Door: Jan Portengen

Aardbeiendieven

We kuierden onze Sabbatreize naar de tuin. Wij, dat waren mijn broer, die op bezoek was en ik. De tuin is dat stukje toekomstige autoweg achter het Frankenburg dat steeds dichter door de bebouwing benaderd wordt: eerst de openbare lagere school en nu weer de nieuwbouw op de Legioendreef. Van verre zag ik al dat er iets vreemds aan de hand was. Op het stukje grond van mijn buurman-volkstuinder waren jongens bezig!
Op handen en voeten kropen ze rond het net dat diens aardbeien tegen het gevleugeld gedierte d

Maart 1984. Door: Jan Portengen.

Afvalverwerking

Op allerlei manieren wordt tegenwoordig de werkgelegenheid van de vuilnisophaler aangetast, bedacht ik. Jeugdsoos De Peuk zamelt oud papier in. Op het Castellumplein en bij de flat op het Frankenburg zag ik een glascontainer. Dan zijn er de rommelmarkten die jaarlijks in ons dorp gehouden worden en daarmee verwant de activiteiten van particuliere jutters, die in het duister van de avond, of op klaarlichte dag het aangeboden huisafval doorzoeken naar wat van hun gading is. Daar zeg ik overigens geen kwaad woord

Maart 1981. Door: Jan Portengen

Anneke van de Broek

Voorwaar het zijn barre tijden die we mogen meemaken! Het ene moment zie je de koolmeesjes het voor hen bedoelde broedhokje ontdekken alsof het er pas voor 't eerst hangt en met een bravoure of ze het zelf gemaakt hebben, een dag later raast de storm door de straten. 's Morgens een flink pak sneeuw, 's middags een zwerm spreeuwen in de kale appelboom met hun kwetterende samenzang ter ere van de heerlijke warme zon. Februari 1981. De tijd waarin hondeneigenaren angstig naar buiten kijken en z

Door: Jan Portengen

februari 1981

Burgemeester Van ‘t Wout

De jaarwisseling is bij uitstek de tijd voor het opmaken van de balans en dat ook in figuurlijke zin. Zo vroeg ik me af hoe lang het mogelijk zou zijn deze rubriek vol te houden. Enig rekenwerk had tot resultaat dat het aantal inwoners garant bleek voor nog een respectabel aantal jaren en (bedacht ik) als je opa gehad hebt kunnen we op de inmiddels volwassen kleinkinderen overgaan. Dus zie ik vooralsnog geen problemen. Maar toch, er moet ook nog inspiratie

April 1985. Door: Jan Portengen

De Boot

Al doende begon de vereniging bestuurlijk gestalte te krijgen. Eerst werden de statuten vastgesteld. De 'WET' kwam er boven te staan, met grote letters. Voorts de regels:
Regel 1: Er mag alleen worden gevaren als er een lid van de staf bij is
Regel 2: Er wordt geen rommel of afval in de sloot gedumpt
Regel 3: Jullie moeten een opdracht uitvoeren als dat door de leiding gezegd wordt
Regel 4: Er zal niet overbodig GEVLOEKT worden
Regel 5: Vernielde dingen worden GEMAAKT of VERGOED
Regel 6: Bij o

De Floeper

Er waren twee redenen om mijn auto te gaan wassen: Het zonnige winterweer en de snel versomberde uiterlijke toestanden van het voertuig. Er was echter slechts één plaats waar zulks geschieden kon, de openbare parkeerstrook voor mijn huis, die ook als rijweg in gebruik is. Ik sleutel graag langs de weg, dat is gezellig! Deze en gene voorbijganger maakt een praatje en voor je het weet is de dag om
Die keer dus met een emmer sop, begaf ik mij via het trottoir aan de arbeid. Welgemoed! En... glibberde door een hondenoog. Niet zo'n flinke,

Mei 1984. Door: Jan Portengen

De Harmonie

Het was 1902. “Door enige jongelieden dezer gemeente werd het plan gevormd eene muziek Vereeniging op te richten en om tot dit doel te geraken, werd de hulp van enige ingezetenen ingeroepen. Een achttiental jongelieden verklaarden zich bereid als werkende leden op te treden en werd op de 6e februari 1902 eene eerste bijeenkomst gehouden.” Aldus een verslag in het eerste notulenboek van de vereniging. Even verderop worden veertien van die werklustige jongelieden genoemd: H. van Stijn, D. de Roode, G. de Wi

September 1982. Door: Jan Portengen

De vreemde vogel

Of het nu de publiciteit was of het mooie weer, de rommelmarkt trok veel publiek. Meer nog uit de verre omtrek dan uit ons eigen dorp. Wij, als organiserende commissie waren er gelukkig mee. Als eersten verdrongen zich de beroepsscharrelaars rond de koopwaar, op de één of andere manier herkenbaar. Was het hun houding, de schattende blik waarmee ze je aankeken, de net niet te gretige bedragen die ze boden? Dan waren er de verzamelaars, behoedzaam bladerend tussen de ene rij boeken en tegelijker

April 1982. Door: Jan Portengen

Gerrit Barnhoorn

Ons dorp heeft een ernstig gebrek. Er zijn vrijwel geen echte wandel-mogelijkheden. Mij zijn slechts drie als zodanig aangegeven gebieden bekend: de Voorschoterweg, een gedeelte van het Castellumplein en Duinzicht. Dus zijn en blijven we aangewezen op het rondje: Zonneveldslaan, Torenvlietlaan en Achterweg. Voor serieuze honden-uitlaters mogelijkerwijze een heen en weertje op de Broekweg. Daar houdt het mee op. De planten en dieren die daar in het wild leven worden elders in dit blad regelmatig beschreven door

Maart 1986. Door: Jan Portengen

Gerrit Russchenberg

Mijn gastheer zat enkele meters van me af in een ouderwetse hoge leunstoel. Op zijn plekje bij het raam. Hij strekte zijn bovenlichaam, haalde hoorbaar adem en begon met een diep, sonoor geluid te vertellen, zijn tweede stem. “Er waren toen maar twee brommers in Valkenburg, ouwe Jan Varkevisser en ouwe Piet Verhaar. Ik dacht bij mijn eigen, ik ga naar Walekamp, ook zo'n ding halen. Op de terugweg bij de bunkers liepen Jan en Kees Ouwersloot. Ze lieten me stoppen. Ze wilden m'n nieuwe brommer e

Augustus/september 1984. Door: Jan Portengen.

Gerrit van der Wee

Een dof gebrom kondigde hun komst reeds uit de verte aan. Soms hadden ze de ondergaande zon in de rug. Je kon de condenssporen zien, in de ijle lucht. Witte strepen die uitwaaierden als staarten achter de honderden Lancasters en Liberators, zwaar met bommen beladen en op weg naar het Oosten. Later priemden de zoeklichten omhoog en bulderde het afweergeschut. Soms ontstond er aan de donkere hemel iets als een brandende fakkel die ter aarde stortte, gevolgd door een doffe dreun in de verte. Neder

Door: Jan Portengen

November 1980

Gijs Vis

Proloog 
Om tot een goed gesprek te komen is persoonlijk contact nodig. Dat was deze keer een moeilijke zaak, ettelijke vergeefse telefonische pogingen deden mij tenslotte tot de conclusie komen met een druk bezet man van doen te hebben. Hoewel de naam Gijs Vis mij al lang geleden ter ore kwam, was mij verder slechts bekend dat hij wethouder van de gemeente was. Dat word je niet zomaar, een eerste vereiste is natuurlijk dat je je aan de Wet houdt (dat behoeft nauwelijks betoog!), maar daarnaast

Mei 1981. Door: Jan Portengen

Henk van der Nagel

Het eerste gesprek in “Zicht op Valkenburg” ging over het oudste echtpaar van het dorp: oma en opa v.d. Nagel. Eén van hun zoons, Johannes Gerardus, kortweg Jan genoemd, is jaren geleden door een noodlottig bromfietsongeval om het leven gekomen. De zoons van Jan: Frans, Niek en Henk hebben een bedrijf in het Duifrak aan de Luit Katlaan. Een warenhuis waar de gebroeders zich toeleggen op het kweken van chrysanten. De moerplanten worden daar, na het stekken, onbeworteld verhandelt aan v.d. Mey

Januari 1985. Door: Jan Portengen.

IJsclub Nooitgedacht

Door een dikke sneeuwlaag was ons dorp omgetoverd in een nieuwjaarsplaatje. Een helder blauwe hemel, windstil weer en een redelijke temperatuur lokte jong en oud de straat op. Ik was op weg naar de ijsbaan, te voet. Valkenburg is een modeldorp met modelbewoners! Echt waar. Alles wordt hier in het werk gesteld om de meest kwetsbare verkeersdeelnemers ter wille te zijn. Neem nu bijvoorbeeld de trottoirs. In dit dorp geen kachel klittende koukleumen. Hier wordt sneeuw geruimd, iedere bewoner zorgt voor het

Januari 1982. Door: Jan Portengen

IJspret

1981 en in diens kielzog 1982 deden nog even hun best. De ijsbaan kon voor de eerste keer geopend worden. Mijn jongste zoon had dus een paar schaatsen nodig. Dat leek niet moeilijk. Op zolder stond een doos vol. Een tweetal houten krabbertjes viel al dadelijk af. Te klein geworden. Twee stel Noren waren persoonlijk eigendom van zijn oudere broers. De tot nu toe door hem gebruikte zwierschaatsen met damesschoen zouden het wel kunnen doen als ik maar zo vriendelijk wilde zijn het bovenste gedeelte van de hoge schoenen

November 1982. Door: Jan Portengen

Inspiratie in het zwembad

Het zwembad was leeg op een eenzaam man na die half uit het water en steunend op de kant intensief door de glazen wand naar buiten staarde. Zijn ene schouder wat omlaag. Als gewoonlijk begaf ik mij op enigszins terughoudende wijze te water. Je stort je niet zo makkelijk in het onbekende als je wat ouder wordt. Na enkele zwembewegingen en wat ontwenningsverschijnselen begon ik me al spoedig thuis te voelen in het zwoele nat. Ook mijn enige badgenoot rukte zich los uit zijn bescho

September 1983. Door: Jan Portengen

J. v.d. Bor

Vroeger kon je aan de grootte van het huis de belangrijkheid van de bewoners afmeten. De burgemeester werd het kasteeltje toebedeeld. Daarna kwamen de geleerden: de dominee en de dokter. Zelfs bood ons dorp een status-symbolisch onderkomen aan hoogleraren, rechters en dergelijke. Ook de boerenbehuizingen waren groot of klein, al naargelang de omvang der veestapel. Voorts de middenstand; hun aanzien werd bepaald door de afmetingen van winkel of werkplaats, waarvan de woning veelal deel uitmaakte. De landbouwers,

November 1981. Door: Jan Portengen

J.H. Warring

Dit verhaal is mede te danken aan mijn regelmatige tripjes naar de volkstuin achter het Frankenburg. Een weg die voert langs beide lagere scholen die ons dorp rijk is. Via het brugje over de Grote Wetering. Terug van dat lustoord, dat ons vooralsnog gegund blijft bij de gratie van provinciaal geldgebrek en veranderend verkeersinzicht, is die hoge hindernis een uitdaging voor mij, een met de vruchten des lands beladen wielrijder. (Deze zin is bedoeld voor de gevorderde lezer!) Als je 't haalt kom je in de Oos

Januari 1983. Door: Jan Portengen

Jaantje Vernaut

In Elst is ze geboren, bij Nijmegen. “Ik heb nu 87 jaren op deze wereld rondgescharreld. In die tijd 31 keer verhuisd. Mijn vader was stationschef, vandaar! Als dat weer nodig was, ging hij op zoek naar een geschikte woning, dat was in die tijd niet zo moeilijk, om het andere huis stond er één leeg met een bordje; Te Huur. Kwam hij daarna thuis dan zei hij: Moeder ik heb twee huisbazen! Hij hield altijd een slag om de arm dan kon zij ook nog kiezen. Mijn eerste man was ook bij de spoorwegen

Oktober 1983. Door: Jan Portengen

Jaap van Kouwenhove

Jaap van Kouwenhove is een bekende Valkenburger! Niet dat hij door iedereen bij de voornaam genoemd wordt. Het dorp spreekt van hem als: meneer van Kouwenhove. Is het dan zo'n deftig mens? Helemaal niet. Hij heeft niet eens een auto! Zelfs geen rijbewijs. Op de brommer gaat hij naar zijn werk. Zwaar gehelmd en ingepakt. Klein van stuk, maar groot van uiterlijk. 
 
Toch heeft hij een witte-boorden baantje. Chef van de Binnendienst is hij. Op een assurantie-kantoor in Leiden. Het is een

Februari 1982. Door: Jan Portengen

Jan van den Berg

Deel 1. Waarin de schrijver een oude bekende ontmoet.
Hoewel niet in Valkenburg ben ik toch geboren en getogen in een dorp en werkte er als leerling in een garage. Ik en de baas deden het werk. We repareerden alles waar wielen onder zaten. Naast ons was het bedrijf van de fietsenmaker. Diens zoon en hulp was een paar jaar jonger dan ik daarom keek hij hoog tegen mij op, de gevorderde monteur. Hij bediende de benzinepomp van zijn vader, een antieke vleugelpomp, ik die van mijn baas, een modern elektrisch

Oktober 1982. Door: Jan Portengen

Jan van Egmond

Een Chow-Chow is een uit China afkomstige, sterke hond met het uiterlijk van een kleine roestbruine beer. Met name Bimbo trok vele keren zijn tegenstribbelende baas uit de Lotsystraat naar de Achterweg en verder. Tegenwoordig moet de vrouw met hem uit. Toen ik te dicht naast zijn baas ging zitten, werd hij jaloers en drong zich tussen ons. Dus schoof ik maar wat op, de bank was breed genoeg. Zijn baas, waarover dit gesprek zal gaan, heeft vele jaren het dorp onveilig gemaakt met zijn onverslijtbare motorbakfiet

Mei 1982. Door: Jan Portengen

Johannes Beerbaum

De plaatselijke actie voor hulp aan Polen werd voor een belangrijk deel op gang gebracht door de heer Beerbaum. Om die reden kwam ik weer bij de woonboten terecht. Het Botenpad rouwde...... Pieter Barnhoorn, de oude en vroegere bewoner en eigenaar van het terrein was begraven. De dag daarop Remco Fasseur. Verbijsterd door diens dood, volgden vrijwel alle bewoners de laatste tocht van die hulpvaardige en hartelijke jongen. De gebeurtenissen hadden Johannes Beerbaum en zijn vrouw Annet Beerbaum-Meyer diep geschokt

Februari 1985. Door: Jan Portengen.

Kees Houwaard

Minstens een jaar stond de voorgevel van het huis in de steigers. Langzaam maar zeker vorderde de restauratie. In de vrije uurtjes. Maar toen moest het trottoir ter plaatse worden opgebroken. De werkstellingen moesten weg. Tot verdriet van de eigenaar, die eigenlijk nog niet klaar was. Zijn vrouw echter vond het wel goed! 
Als je aan de blinkend gepoetste, koperen knop trekt bij de voordeur, gaat ergens binnen een bel rinkelen. Eén der zoons deed open. Ietwat besluiteloos voerde hij me door een

Januari 1984. Door: Jan Portengen.

Kleuterschool

Zo'n vijftig jaar geleden moest ik naar de Bewaarschool. In dat opzicht was mijn geboortedorp bevoorrecht: de dames Reeskamp stelden niet alleen hun deskundigheid, maar ook hun woning ter beschikking. Meer uit naastenliefde dan uit lust tot gewin. Het waren beide wat oudere dames met een waas van geheimzinnigheid om zich heen. Het dorp fluisterde over een zekere verwantschap met de Adel die het kasteel bewoonde.
Ons domein, de achterkamer van het huis, was bereikbaar via een laag halfrond en zeer oud poor

Maart 1985. Door: Jan Portengen

Leen van Tilburg

“Hoeveel boeren zijn er in Valkenburg?” Mijn gastheer behoefde nauwelijks na te denken. “Drie”, kwam het prompt, “Van der Marel, Van Leeuwen en Van Egmond. Dat zijn de groten!” Zelf beschouwt hij zich als een kleine boer. In hart en nieren, dat wel, maar met een veestapel die tegenwoordig nauwelijks telt. Allerlei soorten beesten kwam ik tegen: konijnen, kippen, een geit, schapen (die nacht werden er vier lammetjes geboren) en koeien. De roodbonte soort overheerst nog steeds,

Februari 1986. Door: Jan Portengen

MC De Slipstream

De voordeur van de woning wordt enigszins aan het zicht onttrokken door het huis van de buren. Naast die deur vermeldt een klein bordje 'Elf' en een groter bord aan de andere zijde de namen van de bewoners: Cecile, Dunya en Peter van der Zeijden. En dat alles aan de Centuriedreef. De heer des huizes was nog even weg, dus moest ik het met zijn vrouw stellen. En met Dunya. Het speet me niets.
Eerst kwam 'Doenja' kennis maken. Het twee jaar jonge dochtertje stak me vertrouwelijk haar grote,

Door: Jan Portengen

Oktober 1980

Martien van Stijn

Ik zal proberen u stap voor stap naar de gewenste herkenning te voeren, daartoe starten we van het dorpsplein! We lopen de Hoofdstraat in en steken bij de fietsenmaker de weg over. We lopen het Boonrak in tegen de rijrichting in, op nr. 3 aan de linkerzijde moeten we zijn.

Nee, het is geen offerblok, daar voor het huis! Zoals een gepensioneerde zeeman een anker, heeft deze meneer een aambeeld in de voortuin gezet! Een sterke jongen, die het weghaalt! Ter verduidelijking: een aambeeld is

Oktober 1981 Door: Jan Portengen

Meester de Heus

Meester de Heus kan best als een Valkenburger aangemerkt worden. Hij woont hier met zijn gezin al zo'n 20 jaar. Het oud-hoofd van de School Met Den Bijbel (zoals het nog steeds met letters staat aangegeven op het gebouw aan de Broekweg) is een rijzig man. Zijn vervroegde pensionering heeft hem geen slecht gedaan. Een gebruind, gezond gezicht graag bereid tot hartelijk lachen. Zo kwam ik hem tegen in de Marinus Poststraat. Zoals immer, gekleed als een heer, met grote stappen enigszins gebogen naast zijn vro

Oktober 1985. Door: Jan Portengen

Mr. R.J.J.A.A. van den Clooster Baron Sloet tot Everlo

Toen ik buiten kwam, overviel me de stilte van de nacht. Het rossige licht van de lantaarns bescheen het dampende asfalt van de weg. Niemand liet zich horen, geen mens was te zien. Ik kreeg het gevoel dat mijn hoofd op een ander niveau dreef dan dat waarop mijn benen bewogen. Er tussenin iets meer bier dan ik gewend ben. Ik verlangde naar mijn kooi aan boord. Plotseling verscheen een schimmige gestalte in het licht van een opengaande poort en een bekende stem verbrak het

Mei 1985. Dor: Jan Portengen

Oud Valkenburg

Gewoonlijk wordt in deze rubriek geen actualiteit nagestreefd maar de laatste maand hebben zich in onze gemeenschap gebeurtenissen voltrokken waar niemand omheen kan: Duitslands capitulatie 40 jaar geleden en de opgravingen bij de Achterweg. Omdat beide zaken nauw met de geschiedenis van Valkenburg verweven zijn leek het me goed een bezoek te brengen aan Cock Oesterholt-Vis, secretaris van de vereniging “Oud Valkenburg”. Een vereniging die zich ten doel stelt de geschiedenis van ons dorp te bewaren voor

December 1981. Door: Jan Portengen

Oudjaar I

1981 besloot een laatste ronde te maken en stond aan de oever van de Rijn om over gezet te worden. De pontbaas zat in zijn hokje. De benen om de kachel. Hij bekeek met enige tegenzin de natbesneeuwde gestalte aan de overzijde, stapte in zijn bootje en haalde de oude over. Deze groette vriendelijk, betaalde het verschuldigde bedrag en zette voet aan wal. In Valkenburg.
 
Bijgeval stond ik daar te genieten van mijn pensioen, een bezigheid die me nog enige ruimte laat iets voor anderen te doen, en werd door

December 1982.  Door: Jan Portengen

Oudjaar II

Zware storm uit het Westen. Langs de roodgekleurde schemerlucht jakkerden de grijze wolkenflarden van zee. De reeds kale bomen werden door dit geweld tot de wortels gebogen. En als de natuur waren de mensen. Gehaast jachtten ze op of in hun voertuigen naar huis. Een jongen holde over de Broekweg, een gebogen schim. Een claxon schreeuwde zonder te remmen. Eén der weinige voetgangers, een wat oudere vrouw die voor me liep, hief verontwaardigd de vuist naar de haastige rijder.
De jongen echter, veilig

December 1984. Door: Jan Portengen.

Oudjaar III

Het liep tegen de tijd dat de Aarde, op haar baan om de Zon, voor de zoveelste keer het denkbeeldige punt naderde, dat met de jaarwisseling wordt aangeduid en waarop onze planeet aan een nieuwe ronde begint. Hoewel de zon des daags maar nauwelijks boven de kim uitkwam, aarzelde de natuur nog steeds tussen zomer en winter. Begon het voorspelde resultaat van de luchtvervuiling nu al duidelijk te worden?
 
Volgens afspraak ontmoette ik 1984 bij het postkantoor. Een glimlach van herkenning verhelderde zij

December 1983. Door: Jan Portengen

Oudjaar III

Zo omstreeks half december begin ik uit te zien naar een ontmoeting met het oude jaar op diens laatste ronde door het dorp. Ik, arme, moet daartoe wel de straat op! Was dat vorig jaar in storm en ontij, het weer liet deze keer voor de tijd van het jaar niets te wensen over: een vriesblauwe hemel, wit beijsde daken en iets als de geur van brandende dennentakken in de lucht.
 
Er wordt een strenge winter voorspeld, sommigen voelen dat op hun klompen aan, zonder ingewikkelde berekeningen. Immers, we hadd

September 1981. Door: Jan Portengen

Paardenmarkt

Tussen Kermis en Biertrom

De jaarlijkse paardenmarkt ligt weer achter ons. Desgevraagd deelde één der bonzen mij mede “Het was een goed marktje. De leek ziet dat er niet af”, aldus deze zegsman. “maar er is een goede omzet geweest en maar weinig daarvan was voor de slacht bestemd. En het was gezellig.”

Nu dat laatste konden we zelfs als leek constateren. De voorbereidingen voor de feestelijkheden die met deze beestenhandel gepaard gaan,

September 1981. Door: Jan Portengen

Paardenmarkt

Tussen Kermis en Biertrom
De jaarlijkse paardenmarkt ligt weer achter ons. Desgevraagd deelde één der bonzen mij mede “Het was een goed marktje. De leek ziet dat er niet af”, aldus deze zegsman. “maar er is een goede omzet geweest en maar weinig daarvan was voor de slacht bestemd. En het was gezellig.”
Nu dat laatste konden we zelfs als leek constateren. De voorbereidingen voor de feestelijkheden die met deze beestenhandel gepaard gaan, waren ook niet mis. Die der mo

September 1985. Door: Jan Portengen

Paardenmarkt

Er duiken steeds weer namen op van dorpen en steden die aanspraak maken op de titel 'Oudste Paardenmarkt' en Valkenburg de eer betwisten. Toen burgemeester Sinke geïnstalleerd werd, beweerde één der leden van zijn 'gevolg' zelfs dat diens woonplaats in Zeeland daarvoor in aanmerking kwam. Ze hadden sterke papieren.
Gelukkig heeft onze 'Loco', die slechts kort over ons mocht heersen, in het voorwoord van het boekje van de Oranjevereniging alle twijfels daaromtrent w

November 1983. Door: Jan Portengen

Piet de Vries

“Best grondje!”, was het oordeel van mijn collega-volkstuinder. Hij kan het weten, is opgegroeid tussen de groente, zogezegd. We rooiden, overigens met toestemming van de oorspronkelijke eigenaar, een stuk of wat rabarberstruiken uit het land van Piet de Vries achter zijn huis aan de Hoofdstraat. Reeds waren er palen uitgezet voor een vijftal woningen en verbinding met de Middenweg.

“Gaat het U niet aan het hart als je ziet dat de gron

Januari 1986. Door: Jan Portengen

Piet Geerlings

Zijn bejaardenwoning trok mijn aandacht door het raambiljet tegen de kruisraketten. Zeldzaam in Valkenburg. De bewoner viel me op toen hij tussen mijn rommelmarktboeken een bijzonder exemplaar zocht. Een bejaarde met het uiterlijk van een principieel man. Op een even degelijk rijwiel. 
 
Achtenzeventig jaar en wie zou hem die aanzien? Maar tijdens ons gesprek verwonderde hij zich er over, dat zijn vader, altijd al een gesloten vat, nog immer weigert hem nadere details te verstrekken over iets d

Maart 1982. Door: Jan Portengen

Piet Koornneef

Proloog
We betraden gelijktijdig het Trefpunt. Omdat hij de leeftijd der zeer sterken heeft bereikt, hield ik de deur voor hem open. In de gang stonden enige krachtige, van baarden voorziene mannen die met vastberaden blikken onze aankomst observeerden. Daar ook scheidden zich onze wegen. Niettemin bleef ik me afvragen wat hem er toe bewogen kon hebben de mistige koude donkerte van de winteravond te trotseren en zich te midden van deze jonge kerels te begeven. Met verwondering vernam ik het van de koster. Het

April 1983. Door: Jan Portengen

Piet van Duyn

Iedere dag regen, wolken en donkerheid. Dan ineens een stralende zonnige dag. April doet wat hij wil! Aarzelend komen de bejaarden uit hun winterverblijven. Een merel in de struiken rond de “Pleisterplaats” zingt het hoogste lied. Iedereen is vriendelijk en groet elkaar. Toch mis ik iemand in dit dorpsbeeld. Een man die ook bij minder mooi weer altijd goed gemutst zijn ronde maakt. Met een vriendelijk woord voor Jan en Alleman. Piet van Duyn. Bedachtzaam, breedgeschouderd, borstelig grijze kuif, 76 ja

Januari 1981. Door: Jan Portengen

Pontbaas Siebert

De winter heeft zich weer aangediend. Sneeuw en ijzel. Storm en hagel. Regen en mist. Kale bomen, dorre bladeren, de aarde trekt haar voelsprieten in. Het gerommel op de daken, vanouds toegeschreven aan Sinterklaas en zijn trawanten, wordt niet meer bespeurd. Kleine en grote begeerten zijn vervuld. De ouderen verbergen zich in hun warme huizen. Mijn weg voerde van de hoogte opgeworpen boven de restanten van het Romeinse Castellum naar het Veerpad. Donkere wolken pakten zich boven ons dorp samen, dreiging van

Oktober/november 1984. Door: Jan Portengen

Simon Tameling

Op Broekweg 4 zit je in het hart van het dorp. Toen de familie Tameling daar ruim twintig jaar geleden introk, was dat niet anders. Het gezinshoofd was opperwachtmeester van de Rijkspolitie en benoemd tot Postcommandant van Valkenburg. Zijn voorganger, Dorrestein, moest een stapje terug doen, maar wist het op te brengen zijn aflosser op zeer collegiale wijze in te werken. Het was de tijd dat privé en dienst van de politieman nog niet zo strikt gescheiden waren als tegenwoordig. Binnen de kortst

April 1984. Door: Jan Portengen.

Slager van Kesteren

De bewoners van Middenweg 10 willen niet gestoord worden in hun middagslaapje. “Niet voor vier uur bellen”, hangt er een briefje aan de deur. Dat geldt niet zozeer mevrouw van Kesteren, maar haar man die de tachtig ruim gepasseerd is en nu met ziekte te kampen heeft. Desondanks had ik hem enkele dagen tevoren zien fietsen door het dorp, hetgeen me de moed verschafte om kwart over vier terug te komen. Er was al bezoek, de keurig in het pak gestoken heer des huizes zat in de leunstoel en observee

Augustus 1983. Door: Jan Portengen

Slager Van Tol

Met enig wantrouwen lichtte ik de deksel van de vleespan. Er was immers een nieuwe slager in het dorp gekomen. Van Kesteren was een begrip, na hem Van Tol. Maar hoe zou die nieuwe worden, slager Timmers? Ik kon geen verschil proeven.
Cornelis van Tol wilde geen slager zijn. Hoewel hij goed kon leren en er van droomde arts te worden, bleef hem na de lagere school weinig keus. Moeder maakte voor haar oudste zoon een keurige, witte jas en zo werd hij aan het werk gezet in de slagerij van de familie. Kees slin

December 1985. Door: Jan Portengen

Terugblik

Na enige aandrang besloot ik op de zolder te gaan zoeken. “Kan die doos met papieren niet gebruikt worden?” Ik nam er de tijd voor en bekeek alles nog eens, stuk voor stuk. Oude, stoffige en gekreukte boeken over stoomketels en turbines. 'Leerboek voor de machinist' stond er op. Werkschriften waarin ik geleerde zinnen geschreven had, die ik nu nog nauwelijks begrijpen kan. Daar lag ook mijn agenda 1985. Ik bladerde er wat in en herinnerde me alles weer. 

1985 was niet zomaar een ja

Mei 1983. Door: Jan Portengen

Trijntje van Delft

De “pleisterplaats” beschouwende, vroeg ik mij af, of de merel die daar de vorige maand zo uitbundig de naderende lente bezong, inmiddels een nest gesticht zou hebben. Het was doodstil in de struiken. Het leek me niet waarschijnlijk. Wie gaat er nu met zulk weer broeden? De natuur immers lijkt geheel in de war. Vandaag regen en donder. Gisteren harde wind met orkaankracht. Bomen werden ontworteld, pleziervaarders verdronken. De weken daarvoor niets dan kou en nattigheid. De tijd van de ijsheiligen.

Door: Jan Portengen, december 1980.

Vliegtuigspotters

Na mijn vorige gesprek trof ik op de Achterweg een roodharig, mager jongmens aan. Hoewel zonnig, was het koud en winderig. Genoemde persoon stond, slechts matig beschut door het struikgewas, eenzaam op het brugje te kleumen op een tijdstip waarop ieder weldenkend mens zijn dagelijkse arbeid verricht of (gezien de leeftijd van de vreemdeling) op school bezig gehouden wordt. Nu is mij al eerder opgevallen dat zich daar lanterfanters ophouden en vrijwel uitsluitend van de mannelijke k

November 1985. Door: Jan Portengen

Wil van Dijk

De dagen worden korter. Het was al donker toen er aan de deur gebeld werd. “Heeft u misschien een poes gevonden? Zwart met wit. Een vlooienband om.” Een mij onbekende dame stond voor de deur van mijn woning, een bezorgde uitdrukking op het gezicht. Ze was bezig met een huis aan huis onderzoek. Ik moest haar teleurstellen. “Als ik wat zie, bij wie moet ik dan zijn?”, informeerde ik, meer om haar te troosten dan in het vertrouwen dat zoiets gebeuren zou. &ldqu

Februari 1983. Door: Jan Portengen.

Zangkoor Advendo

Wat er vooraf ging

Voor zover bekend werd de voorloper van Advendo opgericht tijdens de bezettingstijd. Het moest een kerkkoor zijn, want dat hoefde niet te worden gemeld bij de cultuurkamer. Mede daardoor bleven de activiteiten beperkt tot de gereformeerde kerk. Het bestuur werd gevormd door Gerrit v.d. Eykel, Henk Botermans en Beppie van Gent (onderwijzeres). 
Na verloop van tijd wist men de bekende Chris Hanegraaf als dirigent te werven. Direct na de bevrijding werd het roer omgegooid, i

April 1981. Door: Jan Portengen

Zuster Moerkerken

Gesprek met een Valkenburger? Af en toe is het gewenst bepaalde regels met een korreltje zout te nemen. Vandaar dat vraagteken achter de aanhef van dit gesprek. Wat bijvoorbeeld te denken van iemand die hier 23 jaar werkt in de gezondheidszorg en uit dien hoofde in veel gezinnen komt? Als wijkverpleegster! Zou dat op zijn minst geen halve Valkenburger zijn ook al woont ze in Katwijk? Temeer omdat ze van plan is met werken te stoppen en wat dat betreft ons gaat verlaten. En dus maakte ik een afspraak met zr. M