4. Valkenburg; puinruimen.
Hoofdstuk 4 uit Valkenburg ZH de wederopbouw
Letterlijk en figuurlijk was Valkenburg een grote puinhoop. Het zo rustige dorpje stond ineens op de wereld kaart. Valkenburg behoorde tot de twintig zwaarst getroffen plaatsen in ons land en stond in het zelfde rijtje
als Rotterdam, Amersfoort en Middelburg. Na de capitulatie ging de eerste aandacht uit naar het bergen en begraven van de doden. Naast soldaten waren er ook burgers, die mee hielpen. Er werd een begraafplek voor de Duitse soldaten aangelegd aan de kruisweg. De Nederlandse graven werden aan de andere zijde van de toren aan de Broekweg gesitueerd.
De plaatselijke overheid was druk doende met het opnemen van de schade. De gedupeerden hadden ook zelf experts in geschakeld. Een welkome afleiding voor velen, was het puinruimen van de kerk. Hier was geen expert voor nodig om te constateren dat deze totaal verwoest was. Alleen de toren stond nog overeind.
Men ging voortvarend aan de slag. Bijna iedere Valkenburger was hierbij betrokken; als helper of toeschouwer.
De kerk, het schoolgebouw, het café, de zaal van de Vries en een aantal winkels waren kapot geschoten.
Voor de wederopbouw van het dorp waren deze voorzieningen van groot belang. Zij bepaalden het sociale leven van de dorpsgemeenschap. Sloop en herstel richtte zich in eerste instantie op deze voorzieningen.
Gelukkig hadden we de toren nog. Maar helaas. Het was te riskant deze te laten staan. Het gevaar van instorten was te groot. Op 26 juni moest ook de toren sneuvelen. Het pronkstuk van het dorp diende slechts elf jaar als ankerpunt.
Het duurde ruim een jaar voordat al het puin was afgevoerd. Ondertussen werd onder de bezielende leiding van dominee Veldkamp geld ingezameld voor een nieuwe kerk. Dankzij een gift werd het mogelijk een noodkerk te bouwen op de hoek kerkplein/Broekweg. Op 18 augustus 1940 werd deze in gebruik genomen, uiteraard voor tijdelijk gebruik. De actie van de dominee ging gewoon door. Inmiddels had men reeds 3000 gulden opgehaald voor de nieuwbouw.
Dat deze nog een kleine 10 jaar op zich liet wachten kon toen nog niemand vermoeden.
Misschien één persoon wel; de Groningse archeoloog Prof dr. A.E. van Giffen.
